ตรวจการนอนหลับ (Sleep Test) คืออะไร?

การตรวจการนอนหลับ หรือ Sleep Test หรือ Sleep Study หรือ Polysomnograpy คือการตรวจเพื่อวิเคราะห์การทำงานของร่างกายและสมอง ดูความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่เกิดขึ้นขณะหลับ โดยใช้เครื่องมือเฉพาะที่สามารถบอกความผิดปกติของการนอนหลับได้ร่วมกับการดูแลโดยทีมแพทย์เฉพาะทางและนักเทคนิคที่มีความเชี่ยวชาญด้านการนอน

 

ปัจจุบันถือว่าเป็นการตรวจมาตรฐานสากล (gold standard) สำหรับการวินิจฉัยโรคต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคหยุดหายใจขณะหลับชนิดอุดกั้น (obstructive sleep apnea; OSA) การกระตุกของกล้ามเนื้อต่างๆ ที่ผิดปกติ และพฤติกรรมที่ผิดปกติระหว่างการนอนหลับ เป็นต้น

 

ชื่อเต็มของ การตรวจการนอนหลับคือ Polysomnography นั้นประกอบด้วยคำว่า Poly แปลว่าหลาย และ Somnography ซึ่งแปลว่าการนอนหลับ พอรวมกันจะได้ความหมายว่าตรวจการนอนหลับจากข้อมูลหลายๆ อย่างเข้ามารวมกัน

 

มีการตรวจการนอนหลับหลายชนิด ทั้งแบบที่ตรวจที่โรงพยาบาล หรือ ศูนย์โรคการนอนหลับ หรือ รูปแบบการตรวจที่บ้าน ซึ่งสำหรับการตรวจที่บ้านเองก็ยังแยกย่อยออกหลายแบบ โดยการตรวจแต่ละชนิดนั้นแตกต่างกันตามชนิดของอุปกรณ์ และเซ็นเซอร์ที่ใช้ โดยทั่วไปการตรวจการนอนที่บ้านแบบย่อจะวัดสัญญาณการหายใจ ระดับออกซิเจน อัตราการเต้นหัวใจ เป็นพื้นฐาน ขณะที่หากตรวจแบบเต็มรูปแบบนั้นก็จะมีทั้งการตรวจสัญญาณคลื่นไฟฟ้าสมอง สัญญาณคลื่นไฟฟ้าสมองกล้ามเนื้อ สัญญาณคลื่นไฟฟ้าสมองหัวใจ สัญญาณท่าทางการนอน และค่าพารามิเตอร์อื่นๆ อีกรวมประมาณ 10 ชนิด

 

โดยการตรวจการนอนหลับ (Sleep Test) นั้นจะเฝ้าดู Sleep Stages และเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างการนอนของเราตลอดทั้งคืน และพิจารณาเพื่อหาสาเหตุของปัญหาการนอนของเรา ว่ามีรูปแบบผิดปกติหรือไม่ หากมีแตกต่างอย่างไร มีสิ่งรบกวนอะไรบ้าง ทั้งจากภายในและภายนอกที่ขัดขวางการนอนหลับของคุณ อาทิ เหตุการณ์การแขนขากระตุกทำให้คุณนอนหลับไม่สนิท หรือการหยุดหายใจขณะหลับทำให้คุณง่วงตลอดวันและมีความดันโลหิตสูง การนอนละเมอมากผิดปกติ หรืออื่นๆ

 

โดยการนอนหลับโดยปกติ จะแบ่งออกเป็นสองแบบ คือ NREM Sleep หรือ Non-Rapid Eye Movement Sleep ซึ่งเป็นช่วงการนอนหลับที่แบ่งย่อยออกเป็นสามชนิดคือ หลับตื้น N1, หลับกลาง N2, หลับลึก N3 ซึ่งจะมีสัดส่วนที่เหมาะสมในคนปกติ ส่วนแบบที่สองคือ REM หรือ Rapid Eye Movement Sleep ซึ่งเป็นช่วงการนอนหลับที่สำคัญและคนเราจะหลับฝันในช่วงนี้เอง

 

ในคนปกติ เราจะหลับสลับกันไปมาเป็นวัฏจักร NREM - REM - NREM - REM ... ไปเรื่อยๆ จนตื่นนอนซึ่งหาก มีปัญหาความผิดปกติจากจากการนอนหลับก็จะทำลายวัฎจักรนี้ไป หรือทำให้เสียสมดุล หรือ รบกวนจนทำให้การนอนของเราไม่มีคุณภาพ หรือก่อให้เกิดโรคหรืออาการอื่นๆ ตามมาอีกมากมาย